Çok Kültürlü İnsan Kaynaklarını Tanıma ve Değerlendirme 4.0 MMEHR Eğitim Müfredatının Tasarımı

MMEHR müfredatının tasarımı, İK yönetimi alanındaki bilgi açığını teşhis eden ve İK yöneticileri ve öğrencilerinin ihtiyaçlarına yönelik olarak özel tasarlanmış öğrenme yolları sunan Çok Kültürlü İnsan Kaynaklarını Tanıma ve Değerlendirme 4.0 eğitim programının oluşturulmasına öncülük eden temel adımdır. Bu eğitim programı çevrimiçi olarak da erişime sunulmuştur. Bu nedenle, sunulan müfredatın tasarımı eğitim modüllerinin hazırlanması için uygun çerçeveyi oluşturmakta olup

• Gerçek yeteneklerin teşhisi ve çok kültürlü geçmişe sahip çalışanların eğitimine yönelik bir tanıma stratejisinin belirlenmesi,
• Çoklu kültür kökenli sorunların çalışma üretkenliği ve iletişim akışı üzerindeki etki seviyesinin anlaşılması,
• Çok kültürlü geçmişe sahip çalışanların “saklı” niteliklerinin keşfedilmesi ve ortaya çıkartılması için etkili teknikler benimseme ve bu niteliklerin işgücü piyasasına kattığı değer,
• çalışanların yetenekleri ve yetkinliklerine yönelik bir kişisel tanıma strateji planı oluşturulması ve uygulanması için MEEHR Açık Öğrenim Kaynakları bilgi iletişim teknolojisi  araçlarının kullanımı,
• çok kültürlü geçmişe sahip kadın çalışanlara özel ihtiyaçların daha iyi desteklenmesi için konunun cinsiyet boyutunun ele alınmasında mevcut MMEHR araçlarının adaptasyonu

konularına yer verilmiştir.

Proje ortakları, ilgili uzmanlıklarına göre, projenin hedef grupları ve onlara özel ihtiyaçlara yönelik mevcut araştırma materyalleri ve en iyi uygulamaları geçerli pratik öğretsel metotlara ait yeni yenilikçi materyallerle harmanlayan eğitim uygulamaları ve metotlarına dayalı bütün ve uyumlu bir çerçeve oluşturmak için değerli geribildirimlerini paylaşmışlardır.

Sunulan müfradatın tasarımı ve eğitim içeriği proje ortağı ülkelerdeki 50 MMEHR uzmanından oluşan bir grubun tavsiyelerini yansıtan ve ayrıca İK yönetiminde çok kültürlü yeteneklerin tanınmasına yönelik öğretsel prensipler, eğitim içeriği ve eğitim çıktılarının belirlendiği MMEHR Kalite Esaslarına uygun olarak geliştirilmiştir.

MMEHR müfredat tasarımı proje takımı için temel çalışma materyalidir. Projenin yürütümünün bu asıl aşamasını tamamıyla desteklemek amacıyla ulusal uzman danışma gruplarının yorumları alınmış ve bu uzman grupların geri bildirimleri tasarımın gelişimine katkı sağlamıştır. 

Kapsamlı bir anket hazırlanarak İtalya, Yunanistan, Romanya, Almanya ve Türkiye olmak üzere tüm ortakların katılımından oluşan toplam 50 uzmandan 26 geçerli cevap toplanmıştır.

Uzmanların büyük çoğunluğu müfredatın yapısı ve içeriği konusunda fikir birliğine varmıştır.

Uzmanlardan gelen yorumların tamamı tatmin edici olmakla beraber MMEHR MOOC modüllerinin geliştirilmesi için dikkate alınabilecek bazı faydalı öneriler de gelmiştir.

Dikkate alınan en belirgin noktalardan bazıları;

• İşgücü piyasasına ilişkin kültürlerarası eğitimin vurgulanması (ulusal işgücü piyasalarının kültürlerarası ve çok kültürlü çalışanlara açıklığına ilişkin verilerin dahil edilmesi).
• Sosyal kültürel beceriler dahil olmak üzere göçmen işçilerin ve küresel profesyonellerin kültürlerarası yeteneklerinin tanımlanması.
• Çeşitlilik, azınlık hakları, LGBT, cinsiyet vb. konular günümüzün çok kültürlü ve kültürlerarası İK yönetiminin en önemli unsurlarıdır ve kapsama alınmalıdır. 

UNESCO-Uluslarası Eğitim Bürosu’nun (2016) tanımına göre müfredat, eleştirel düşünce gibi yetkinlik veya kabiliyetlerin geliştirilmesine atıfta bulunmakta ve daha geniş bilgi, yetenek ve değer alanlarını içerisine almaktadır. Bilgi, yetenek ve değerlerin ölçülü ve organize bir derlemesini yansıtmaktadır. Buna ek olarak, MMEHR müfradatının kurgusu öğretme, öğrenme ve değerlendirme süreçlerini öğrencilerin neyi, neden ve nasıl öğrendikleri gibi sorulara cevap vererek organize eden bir materyal sentezini yansıtmaktadır.  

MMEHR müfredatının tasarımı ayrıca değişim süreçlerinin geliştirilmesi ve yürütülmesi, ve hedeflerinin net olarak tanımlanmasının gerekliliğini dikkate alan kalite kavramını da içermektedir. Bu sebeple müfredat ve müfredatın içeriğinin ilgiliği, tutarlılığı, uygulanabilirliği ve etkinliği zorunlu göstergelerdir. Yüksek kaliteli bir müfredat olan MMEHR müfredatı üniteler, dersler ve bir derste kullanılan materyalleri (ör. videolar, presentasyonlar, eğitim oturumları) programın öğrenme çıktılarıyla birlikte açık ve tutarlı bir şekilde tanımlar. 

3 farklı tipte müfredat tasarımı düşünülmüştür[1] :

1. Konu-merkezli tasarım

Bu tip müfredat belirli bir konu veya bilim dalı üzerine geliştirilir ve öğrenenden çok konuya odaklıdır.

2. Öğrenen-merkezli tasarım

Konu-merkezli tasarıma kıyasla bu tip müfredat, öğrenenin ihtiyaçları ve bilgi açığını gözönüne alır ve öğrenme yolunu seçimlerle oluşturmak için öğreneni motive etmeye yöneliktir.

3. Problem-merkezli tasarım

Öğrenen-merkezli tasarıma benzer şekilde, Problem-merkezli müfredat öğrenenleri gerçek hayat problemleriyle yüzleştirir ve onlara nasıl bir çözüm üretebilecekleri noktasında yardımcı olur.

Bahsi geçen tasarım tiplerine odaklanarak, MMEHR müfredatı ve geliştirilen eğitim modülleri öğrenenlere, İnsan Kaynakları tanıma/yönetimi alanında eğitmenler ve öğrenciler için gerekli çok-kültürlülüğe ait tüm bilgi ve beceriler, öğrenme yetkinlikleri, disiplinler ve davranışları edinme fırsatı tanımaktadır.  

MMEHR Projesinin amaçlarına yönelik olarak tasarlanan müfredat öğrenme sürecininin kapsamını genişleterek hedef grupların yanı sıra tüm paydaşlara da yaymak amacıyla yukarıda bahsedilen değişkenleri kapsamayı hedeflemektedir. 

MMEHR hedef grubuna özel ihtiyaçlara odaklanılması amacıyla MMEHR eğitim programı için öğrenen-merkezli eğitimsel tasarım tercih edilecektir.

Müfredatın amacı MMEHR Projesinin yürütülmesi esnasında beklenen eğitim çıktılarına ulaşmada gerekli olan çok kültürlülüğe yönelik eğitim stratejilerinin ve faaliyetlerinin tanımlanmasıdır.   

Bu müfredat son kullanıcıların gerekli bilgi ve becerileri edinecekleri eğitimi alabilmeleri için geliştirilmesi gereken prosedürler ve yöntemlere ait net bir taslak sunmaktadır.

[1] https://www.thoughtco.com/curriculum-design-definition-4154176/

MMEHR eğitim programı aşağıdaki hedef grupların ihtiyaçları ve gereksinimlerine göre tasarlanmıştır:

1. Eğitimciler/Eğitmenler: proje ortağı ülkelerdeki üniversiteler ve kurumlardaki eğitimciler veya eğitmenler
2. Öğrenciler: işgücü piyasasının gereksinimleriyle daha iyi eşleşebilmesi amacıyla proje ortağı ülkelerdeki üniversiteler ve kurumlarda İnsan Kaynakları (İK) alanında eğitim gören öğrenciler 
3. Paydaşlar: proje ortağı ülkelerde İnsan Kaynakları sektöründe, işçiler/çalışanları yöneten profesyoneller (KOBİ’ler, büyük sanayi kuruluşları ve mercilerin İK/üretim departmanı direktörleri), head-hunterlar ve yetenek avcıları, istihdam bürosu memurları ve istihdam konusunda politika belirleyiciler gibi çok kültürlülüğü tanıma ve değerlendirme 4.0 teknikleri konusundaki yeteneklerini ve yetkinliklerini güncelleme ihtiyacı duyan profesyoneller
4. İş arayanlar: çok kültürlü geçmişe sahip ve kendi ülkelerinde aldıkları asıl eğitim alanı ve uzmanlık seviyelerinde proje ortağı ülkelerde iş arayan bireyler. Onların gerçek yetkinliklerini teşhis eden İK profesyonelleri, bu hedef gruptaki bireyler için yeni çalısan/işçinin üretkenliğini artırıcı daha uygun iş fırsatları üreteceklerdir.
5. Yetkinlik seviyesinin altında işlerde çalışanlar: İyi eğitimli ancak proje ortağı ülkelerde yetkinlik seviyesinin altındaki işlerde çalısan ve dolayısıyla asıl eğitimlerinin ve uzmanlıklarının tanınmasına ihtiyaç duyan bireyler ve bu grup içerisinde özellikle kadınlar.

Yenilikçi müfredat oluşturmak ve İK tanıma ve değerlendirme 4.0 tekniklerini (Endüstri 4.0 ‘akıllı fabrikalar’) kullanabilmek amacıyla dijital becerilerin kazandırılması, yenilikçi ve öğrenen-merkezli eğitimsel yaklaşımların kullanımı, çeşitli seviyelerdeki gençlerin öğrenme, öğretme ve eğitiminde dijital teknolojinin entegrasyonun artırılması ve Açık Öğrenim Kaynakları (AÖK) aracılığıyla eğitim olanaklarına ulaşımın desteklenmesi sayesinde MMEHR projesinin yüksek öğrenim gören öğrencilerin istihdamını teşvik etmesi öngörülmektedir. Projenin amacı öğrencilere kariyerleri boyunca kullanabilecekleri bir dizi dijital becerilerin kazandırılmasının yanı sıra öğrencilerin istihdam edilebilirliği ve işgücü piyasasına erişimini arttırmaktır. MEEHR projesinde yukarıda bahsi geçen eğitmenler ve öğrenciler için multidisipliner, özellikle İnsan Kaynakları tanıma/yönetim alanı odaklı gerçek yaşam problemlerine dayalı, yüksek seviye çok kültürlü beceri ve yetkinlikleri geliştirmek için gerekli eğitim ihtiyaçları ve çapraz becerileri tanımlayan bir müfredat geliştirilmesi öngörülmektedir.

Deadrick & Stone (2014) herhangi bir işletmenin faaliyetleri ve mevcut hizmetleri açısından başarısında İK yönetiminin önemini vurgulamışlardır. Bu nedenle, eğitim programları kursiyerlerin bilgi ekonomisinde stratejik bir rol alabilmesini sağlamak amacıyla eğitim metotlarını İK yönetiminin kritik yönleri üzerine odaklamalıdır.

Bunun yanı sıra, kursiyerlerin stratejik düşünürler olabilmesini sağlamak amacıyla eğitim programlarının ana hatlarını ücret, iş-hayat dengesi, çeşitlilik ve çok kültürlülük yönetimi vb. İK yönetiminin anahtar fonksiyonları teşkil etmelidir (Hammer, 2018).

Herman’a göre (2008), pazarlama, muhasebe ve proje/finansman/operasyon yönetimi gibi teknik becerilere yönelik eğitim kurslarının tatmin edici kabul edilebilmesine rağmen, bir takım çalışması içerisinde üretken bir biçimde çalışabilmek için gerekli sosyal becerilere yönelik eğitimin artırılması önem arz etmektedir.

Yetişkin öğrenimi öncülerinden biri olan Malcolm S. Knowles (1973), bu konuya ilişkin olarak, yetişkin kursiyerlerin aşağıdaki karakteristik özellikleri gösterdiğini ortaya koymuştur:

• Motivasyona ihtiyaç duyarlar ve yeni birşey öğrenmek için bir amaç olmalıdır
• Uygulamalı öğrenme tercih ederler
• Problem çözücüdürler
• Eğitim yaklaşımı olarak sosyal etkileşimi tercih ederler
• Varolan bilgilerine yeni fikirler ve konseptler katmaya ihtiyaç duyarlar

Resmi ve gayri resmi olmak üzere öğrenme materyallerini aktarmanın sayısız yolları vardır. Bazı en bilinen örnekler aşağıda sıralanmıştır:

• Grup/Takım çalışması
• Sınıf ortamı
• Yüz yüze eğitim programları
• Mentörlük ve koçluk etme
• Çevrimiçi veya kendi kendine öğrenme

Proje kapsamında, her zaman, belirlenen hedef grubun ihtiyaçları göz önüne alınarak, ilgili ders modülünün içeriğine bağlı olarak en uygun öğrenme metotları ve yaklaşımların bir veya daha fazlası kullanılacaktır. 

MMEHR Müfredatının temel amacı çok kültürlü İnsan Kaynaklarını tanıma ve değerlendirme 4.0 tekniklerinin öğretimi ve öğrenilmesi için öğrenciler ve eğitmenler arasında kaliteli ve ilgili beceri edinimi olanaklarının oluşturulmasıdır. Müfredat, İnsan Kaynakları tanıma/yönetim alanını yüksek seviye çok kültürlülük beceri ve yetkinlikleri geliştirmek için gereken eğitim ihtiyaçları ve çapraz becerilerin tanımlanmasında bir birleştirici olarak içine almakta, eğitmenler ve öğrenciler için multidisipliner, gerçek yaşam problemlerine dayalı eğitsel bir kaynak sunmaktadır. Her modülün öğrenme çıktıları, öğrenciye İK yönetimi, tanıma ve değerlendirmeye ilişkin sunduğu geniş konu ve sorun çeşitliliği bakımından farklılık göstermektedir. Kursiyerler modern İnsan Kaynakları dünyasında gerekli pratik ve teorik becerilerini arttırma fırsatı yakalamaktadır. Öğrenme çıktıları her modülün oluşumunda net olarak detaylı bir biçimde gösterilmektedir.

MMEHR çok kültürlü İnsan Kaynaklarını tanıma ve değerlendirme 4.0 eğitimi bir MOOC “Kitlesel Açık Çevrimiçi Kurs” şeklinde sunulmaktadır. Esnek öğrenme yollarının oluşturulması yoluyla hayat boyu öğrenmeyi destekleyen 2011 AB Modernizasyon Ajandası’na göre, MMEHR istihdam edilebilirlik oranını arttıracak yollar geliştirilmesini teşvik etmektedir. MOOC’a katılım, eğitmenler ve öğrencilere kaliteli beceri ve yetkinlik edinme, ve böylelikle işgücü piyasasına ulaşmada değerli bir olanak edinme fırsatı verecektir.

Eğitim kursu aşağıdaki derslerden oluşacaktır;

Ders 1 Çok-kültürlülük ve Göçmenlik
Ders 2 Kimlik ve Kültürel Çeşitlilik
Ders 3 Çok-kültürlülük ve İnsan Kaynakları
Ders 4 Kültürlerarası Eğitim ve İşgücü Piyasası
Ders 5 Kültürel Çeşitlilik Yönetimi Politikaları
Ders 6 Sosyal Beceriler ve Kültürel Çeşitlilik
Ders 7 İnsan Yönetimi
Ders 8 İK Yönetimi & Dijital Beceriler

MMEHR eğitim kursu çevrimiçi ve ücretsiz olarak son-kullanıcıların erişimine sunulmaktadır. Kursiyerler derslere erişim sağlayacak ve her ders sonunda zorunlu olan değerlendirme sınavını başarılı bir biçimde tamamladıktan sonra bir dersten takip eden diğer derse devam edebilecektir. Bir dersin değerlendirme sınavı sonucunda başarısız olunması halinde, kursiyer dersi çalışarak değerlendirme sınavına tekrar girme olanağına sahiptir.

Bir ders, her biri ortak bir taslak üzerinde hazırlanmış slaytlardan oluşan 5 üniteden meydana gelmektedir.

Her dersin yapısı net ve şeffaf bir biçimde aşağıdaki boyutlardan ele alınmaktadır:

• Derse Giriş (dersin tanımı ve genel amacı)
• Dersin hedefleri
• Öğrenme metotları ve gelişim metodolojileri
• Ders sonu öğrenme çıktıları

İçerik son-kullanıcıların konuları bütünüyle kavraması ve bilgi ve becerileri kazanmasına imkan sağlayacak yeterli açıklamalarla geliştirilmiş şekilde son derece uygulamaya yönelik sunulmaktadır.

MMEHR Kalite Esasları, özellikle MMEHR İK eğitim programının geliştirilmesine ayrılmış bütün bir bölümde (Çok kültürlü İnsan Kaynaklarını tanıma ve değerlendirme teknikleri 4.0 tavsiye edilen Kalite Esasları), belirli kalite esasları ve tavsiyeleri kapsayan bulgularla derslerin kurgusunu içermektedir. Program derslerini kaleme alan her MEEHR ortağı bu tavsiyeleri dikkate almış ve buna ek olarak belirlenen modüllerin eğitim içeriğine ilişkin farklı açılarını araştırmışlardır.

• Deadrick, D. & Stone, D. (2014). Human resource management: Past, present, and future. Human resource management review. 24(3): 193-195
• Hammer Emily Ehrlich (2018). Teaching Human Resource Management: Approaches to Teachings’ Impact on the Job Search. West Texas A&M University, USA
• Herman, S. J. (2008). Teaching Contemporary Human Resource Management. Journal of Management Education, 32(2), 143–145
• IBE-UNESCO (UNESCO International Bureau of Education). 2016. “What makes a quality curriculum?”, 41p.  Available at: https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000243975
• Malcolm S. Knowles. The Adult Learner: A Neglected Species. Houston: Gulf Publishing Company, 1973. 198 pp